Introductiepagina

Tiktakbord

Ook: triktrak-, verkeer-, toccadille-, backgammon- en enfiladebord.

Tiktak, triktrak, verkeerspel en toccadille zijn allemaal varianten van het spel dat tegenwoordig vooral als backgammon bekend staat. Over de onderlinge verschillen geven de woordenboeken geen uitsluitsel. Vaak synoniem.

Naar het schijnt werd onder een verkeerbord een enkele keer ook wel een schaakbord verstaan of zelfs een bord (of doos) dat voor meerdere spelen gebruikt kon worden. Ook tegenwoordig zijn er nog tiktakborden in omloop, waar op de buitenkant van de doos een schaak- en/of een dambord zijn geschilderd.

Toccadille is ontleend aan het Portugese 'tocadilho' en schijnt vooral gebruikt te zijn voor de Spaanse en Portugese variant van triktrak. In de negentiende eeuw werden toccadilleborden ook wel enfiladeborden genoemd. Deze benaming in: Doesburg 1795,5.

Van Dijk trof ook de varianten troquodillespel en bogammaspel aan.

tiktakbord

Een zeventiende-eeuws tiktakbord, detail van het schilderij 'Vechtpartij bij het spelen' door Jan Steen. (Gemäldegalerei, Berlijn.)

Literatuur

Marie van Dijk, 'Spel- en speelcultuur in de negentiende eeuw,' Volkskundig Bulletin 9,1 (1983), 53-81, pp. 62-65.