Oorspronkelijk Portugese gouden munt (Portuguez), ter waarde van 10 Cruzados de ouro, die koning Manuel I. (1495-1521) rond 1499 liet slaan. De grote gouden munten die in de zestiende en zeventiende in Noordduitse muntcentra als Hamburg en Lübeck werden geslagen, werden in navolging van deze munt 'portugalosers' genoemd. Ook in Scandinavië, Deventer en Zwolle zijn in de zeventiende eeuw portugalosers geslagen.
Aangezien de portugalosers buiten de Augsburger muntordeningen (1551 en 1559) vielen, dienden ze niet zozeer als ruilmiddel, maar als geschenk- en gedenkpenning. Met een 'portugaloser' kan derhalve ook een grote gouden penning in het algemeen worden bedoeld.
Weesp 1646,1: vier crusaten of portugaloisers a 17-0-0, facit 68-0-0
Gemeentearchief Leeuwarden, Z 33, f. 151: 'een podogloser tot 50-0-0'